Estoński CIT to opcjonalny system opodatkowania dla podatników CIT, obowiązujący w Polsce od 1 stycznia 2021 r. Początkowo nie cieszył się zbytnią popularnością z uwagi na restrykcyjne warunki, które musieli spełnić podatnicy chcący skorzystać z ryczałtu. Jednak w 2022 roku przepisy uproszczono i tym samym coraz więcej przedsiębiorców rozważa wybór ryczałtu z uwagi na jego atrakcyjność i szukanie sposobów obniżenia podatków po wejściu w życie Polskiego Ładu.

Na czym polega Estoński CIT?

Estoński CIT, określany w przepisach (art. 28c i nast. ustawy CIT) ryczałtem od dochodów spółek, polega na tym, że spółka nie płaci podatku CIT do momentu wypłaty zysku wspólnikom (dywidendy, ewentualnie wypłaty tzw. ukrytych zysków) lub pokrycia zyskiem straty powstałej sprzed okresu opodatkowania ryczałtem.

Dopiero w momencie podziału zysku w ww. sposób, podatnik zapłaci podatek.

Polski Ład wprowadził dodatkową zachętę dla podatników. Polega ona na tym, że występuje tzw. podatek warunkowy – w przypadku ustalenia dochodu na podstawie korekty wstępnej (która ma miejsce na samym początku „wejścia” w Estoński CIT), podatnik płaci podatek od tego dochodu co do zasady z końcem pierwszego miesiąca następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem. Jeżeli jednak podatnik stosował opodatkowanie ryczałtem nieprzerwanie przez 4 lata podatkowe lub dłużej, ww. zobowiązanie podatkowe wygasa w całości.

Estoński CIT – kto może skorzystać?

Przed 1 stycznia 2022 r. z Estońskiego CIT mogły korzystać wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne. Obecnie na ryczałt mogą przejście także spółki komandytowe, komandytowo-akcyjne oraz proste spółki akcyjne.

Aby skorzystać z Estońskiego CIT, podatnik musi spełnić szereg warunków. Do najważniejszych z nich należą:

1. Co najmniej 50 przychodów podatnika pochodzi z innych tytułów niż tzw. tytuły pasywne, do których ustawa zalicza m.in. wierzytelności, odsetki, poręczenia i gwarancje, prawa autorskie. Do przychodów pasywnych zalicza się także przychody z transakcji z podmiotami powiązanymi – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
2. Podatnik spełnia warunki minimalnego poziomu zatrudnienia. Opodatkowanie Estońskim CIT może wybrać zatem podatnik, który:
   • zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej trzy osoby fizyczne, inne niż wspólnicy, w przeliczeniu na pełne etaty, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, lub
   • ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz co najmniej trzech osób fizycznych, innych niż wspólnicy, zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę (warto dodać, że dla małych podatników i rozpoczynających działalność, ww. warunek zatrudnienia jest odroczony w czasie);
3. Wspólnikami spółki na Estońskim CIT mogą być wyłącznie osoby fizyczne;
4. Podatnik nie może posiadać m.in. udziałów lub akcji w kapitale innej spółki;
5. Podatnik nie sporządzał za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości;
6. Nie może także osiągać dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub określonej w decyzji o wsparciu nowych inwestycji.

Czy to się opłaca?

Polski Ład uatrakcyjnił Estoński CIT z uwagi na zmianę stawki podatku od nowego roku. Obecnie wysokość zryczałtowanego podatku  wynosi:

• 10% – dla spółek będących małymi podatnikami oraz rozpoczynających działalność,
• 20% – dla pozostałych spółek (podatników).

Dodać należy, że Estoński CIT jest także atrakcyjny dla wspólników, którzy postanowią wypłacić sobie dywidendę. Będą oni mogli skorzystać z tzw. kredytu podatkowego. Polega on na tym, że od podatku od dywidend (19%) udziałowcy mogą odjąć część (90% lub 70%) „przypadającego na nich” ryczałtu (podatku estońskiego), zapłaconego przez spółkę.

Kredyt wynosi 90% dla wspólników spółek korzystających z 10% ryczałtu i 70% dla udziałowców pozostałych spółek.

Warto prześledzić na przykładzie, jak wygląda efektywne opodatkowanie na Estońskim CIT oraz na zasadach ogólnych.

Dla porównania, efektywnie opodatkowanie CIT na zasadach ogólnych wynosi:

• w przypadku małego podatnika – 26%,
• w przypadku pozostałych podatników – 34%.

Jak zacząć korzystać z ryczałtu spółek?

Podatnik, który chce przejść na ryczałt, powinien złożyć do urzędu skarbowego zawiadomienie ZAW-RD:

1. Przejście na Estoński CIT od początku roku podatkowego – w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem (art. 28j ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT) albo
2. Przejście na Estoński CIT w trakcie roku podatkowego – przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem podatnik zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem (art. 28j ust. 5 ustawy o CIT).

Należy też pamiętać, że Estoński CIT opiera się na danych księgowych, a nie podatkowych. Dlatego przed rozpoczęciem korzystania z ryczałtu konieczne jest ustalenie różnic wynikających z odmiennego ujmowania przychodów i kosztów na potrzeby bilansowe i podatkowe (z wyłączeniem przychodów wymienionych w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT oraz wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów).

Podsumowując, Estoński CIT wydaje się atrakcyjną formą opodatkowania. Co więcej, wskazać należy, że ryczałt jest promowaną formą podatkową przez Ministerstwo Finansów. Dodatkowo niektórzy stawiają tezę, że Estoński CIT to aktualnie najlepsze „lekarstwo” na Polski Ład. W razie pytań – zapraszamy do kontaktu!