Polski Ład spowodował poszukiwanie przez wiele osób tańszej alternatywy wypłaty wynagrodzenia dla właścicieli spółek. Członkowie zarządu bowiem obecnie muszą płacić składkę zdrowotną. Dlatego dobrą alternatywą wydała się wypłata wynagrodzenia dla wspólnika za powtarzające się świadczenia na rzecz spółki. Jednak fiskus chce ukrócić tego typu wpłaty i domaga się VAT od wspólników.

Art. 176 KSH

To właśnie art. 176 KSH (Kodeksu spółek handlowych) stał się dla właścicieli spółek opcją i „ucieczką” przez obowiązkową składką zdrowotną od 1 stycznia 2022 roku.

Przepis ten mówi, że wspólnik może na rzecz spółki wykonywać określone świadczenia, za co należne jest mu wynagrodzenie. Szczegółowe zasady wypłaty takiego wynagrodzenia są następujące:

• zgodnie z KSH wspólnik może być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki,
• w takim wypadku umowa spółki musi wskazywać rodzaj i zakres takich świadczeń,
• spółka powinna wypłacać wspólnikowi za te świadczenia wynagrodzenie także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku spółki,
• wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie, czyli musi być rynkowe.

Opodatkowania wynagrodzenia wspólnika

Ustawa PIT nie zawiera szczególnych regulacji dotyczących opodatkowania PIT wynagrodzenia wypłacanego wspólnikowi za wykonywanie powtarzających się świadczeń. Dlatego też na gruncie PIT uznać należy, że wynagrodzenie takie stanowi przychód z innych źródeł.

Powyższe oznacza, że wspólnik musi sam zapłacić w rozliczeniu rocznym podatek od otrzymanego wynagrodzenia według skali podatkowej. Czyli wysokość podatku de facto będzie taka sama, jak gdyby pobierał wynagrodzenie jako członek zarządu.

Wspólnik zapłaci zatem 12% PIT od kwoty dochodu do 120 tys. rocznie i 32% od nadwyżki ponad tę kwotę. Efektywne opodatkowanie do 120 tys. zł wyniesie 9%, bo przecież na skali podatkowej mamy jeszcze kwotę wolną – 30 tys. zł.

Brak ZUS i składki zdrowotnej

Wypłata wynagrodzenia dla wspólnika za powtarzające się świadczenia nie podlega pod ZUS, a przede wszystkim wspólnicy nie płacą składki zdrowotnej w odróżnieniu od członków zarządu.

Wynika to z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdzie wskazane jest, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Z koeli za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o ZUS).

Wobec powyższego tylko wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. uważany jest za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Natomiast wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. nie prowadzą działalności gospodarczej, co oznacza, że nie płacą składek ZUS, ani składki zdrowotnej.

Problematyczny VAT

Fiskus być może dostrzegł powyższą lukę w zakresie ubezpieczeń i postanowił uderzyć we wspólników od innej strony. Domaga się zapłaty VAT przez wspólników od otrzymywanego wynagrodzenia za powtarzające się świadczenia.

W interpretacji indywidualnej z 14 stycznia 2022 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.975.2021.2.IK uznał, że Wnioskodawca jest podatnikiem VAT, ponieważ wynagrodzenie, które otrzymuje od spółki za wykonywane czynności na jej rzecz Spółki nie stanowi:

• przychodów wymienionych w art. 12 ust. 1-6 ustawy PIT,
• przychodów wymienionych w art. 13 ust. 2-9 ustawy PIT,
• w związku ze świadczeniami wspólnika wykonywanymi za wynagrodzeniem będzie istniał bezpośredni ich konsument (spółka odnosząca z nich korzyść).

Jedynym słowem, organ uznał, że skoro w przypadku wnioskodawcy nie ma zastosowania art. 15 ust. 3 ustawy VAT i otrzymuje wynagrodzenie za świadczenia, to oznacza to, że jest on podatnikiem VAT.

Co na to doradca podatkowy?

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu podatkowego. Interpretacja jest wadliwa. Organ dokonał nieprawidłowej wykładnik przepisów, a w zasadzie w ogóle je nie dokonał, tzn. nie zbadał, czy ma zastosowanie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy VAT, które to przepisy definiują podatnika VAT. Stwierdził, że skoro art. 15 ust. 3 nie ma zastosowania, to wnioskodawca jest podatnikiem VAT.

Na gruncie VAT podatnikami są: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Definicja działalności gospodarczej mówi z kolei, że obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wobec powyższego, oceniając, czy wspólnik jest podatnikiem VAT w związku ze świadczeniami na rzecz spółki za wynagrodzeniem, należy każdorazowo zbadać, czy wykonuje on działalność gospodarczą, tj. m.in. czy działa samodzielnie, czy korzysta z własnych zasobów do wykonywania świadczeń dla spółki, czy z zasobów spółki, kto ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich itd.

Podsumowując, zalecamy ostrożność przy ocenie, czy wspólnik powinien płacić VAT od otrzymywanego wynagrodzenia za powtarzające się świadczenia na rzecz spółki, czy nie. Każdy przypadek należy badać odrębnie i warto rozważyć wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. W razie wątpliwości w tym zakresie – zapraszamy do kontaktu.