Estoński CIT zawiera regulacje, które powodują wątpliwości interpretacyjne. Należy tu przede wszystkim wspomnieć o wypłacie tzw. ukrytych zysków dla wspólników. Taka wypłata powoduje obowiązek zapłaty podatku przez spółkę. Czym są ukryte zyski i jakie mogą być ich przykłady?

Czym są ukryte zyski?

Przez ukryte zyski rozumie się wszelkie świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk (dywidenda), których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem (art. 28m ust. 3 ustawy CIT).

Ustawa wskazuje dodatkowo, że ukrytymi zyskami są:

• kwota pożyczki (kredytu) udzielonej wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu ze wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;
• nadwyżka wartości rynkowej transakcji, określona zgodnie z przepisami o cenach transferowych, ponad ustaloną cenę tej transakcji;
• darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;
• wydatki na reprezentację;
• odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika;
• wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę lub działalności wykonywanej osobiście na podstawie powołania, umowy zlecenie, dzieło, kontraktu menedżerskiego oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone osobie fizycznej – w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń i zasiłków wypłacona w danym miesiącu tej osobie przekracza pięciokrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego przez podatnika z powyższych tytułów, nie wyższego jednak niż pięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. (Średnie i przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się za miesiąc poprzedzający miesiąc dokonania wypłat wspólnikowi).

Innymi słowy, uważa się, że wszelkiego rodzaju wypłaty spółki na Estońskim CIT dla wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem stanowią ukryte zyski, o ile spełniają taki sam cel jak np. dywidenda, czyli wiążą się z prawem do udziału w zysku spółki.

W ten sposób ustawodawca chce zapobiec, aby spółki na Estońskim CIT wypłacały zysk wspólnikom pod nazewnictwem innymi niż dywidenda lub udział w zysku. Zasadniczo bowiem przesłaniem Estońskiego CIT jest niewypłacanie zysku spółki.

Jak ustalić, co jest ukrytym zyskiem?

Powyższa definicja ukrytych zysków w praktyce powoduje trudności w ustaleniu tego, co jest ukrytym zyskiem. Powstają wątpliwości, czy np. jeżeli wspólnik fakturuje spółkę za określone usługi, to otrzymane wynagrodzenie stanowi ukryte zyski.

W Przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek (link) Minister Finansów szeroko odniósł się do problematyki ukrytych zysków, w tym powołał szereg przykładów  ukrytych zysków. Za takie uznaje się np. wynagrodzenie dla wspólnika za usługi doradcze czy opłaty dla wspólnika za znak towarowy. Pomimo tych objaśnień nadal istnieje wiele wątpliwości.

Warto zwrócić uwagę na kilka cytatów ukrytych zysków, pochodzących z Przewodnika do ryczałtu:

• Aby świadczenie uznane było za ukryty zysk, powinno być związane z wywieraniem wpływu na działanie i decyzje spółki będącej podatnikiem ryczałtu. Innymi słowy, świadczenie powinno bezpośrednio lub pośrednio wynikać z uzgodnień pomiędzy podmiotami powiązanymi, niezależnie od ich formy.

• Do świadczeń, które skutkować będą powstaniem dochodu z tytułu ukrytego zysku mogą zatem zaliczać się świadczenia dokonane w grupie podmiotów powiązanych mające związek np. z: (…) doradztwem w zakresie m.in. usług zarządzania, promocji czy reklamy; udostępnianiem wartości intelektualnej lub majątku

• Aby świadczenie wykonane z podmiotem powiązanym nie stanowiło podstawy do obliczenia dochodu z tytułu ukrytego zysku, powinno pozostawać poza jakąkolwiek polityką prowadzoną wewnątrz danej grupy kapitałowej, do której należy spółka opodatkowana ryczałtem. Świadczeniami, które nie powinny powodować powstania dochodu z tytułu ukrytego zysku, mogą być transakcje zakupu oraz sprzedaży, dokonywane w ramach podstawowej działalności podatnika (np. określonej w przedmiocie działalności), które wykonywane są na warunkach analogicznych jak wobec podmiotów niepowiązanych.

• Jeśli warunki określonej transakcji z podmiotem powiązanym, mieszczące się w podstawowym przedmiocie działalności podatnika opodatkowanego ryczałtem, ustalone są na analogicznych zasadach jak transakcje dokonywane przez takiego podatnika z podmiotami niepowiązanymi i transakcja ta jest niezbędna w prowadzonej działalności gospodarczej, to nie powinny być one oceniane w aspekcie dochodu z tytułu ukrytego zysku.

Podsumowanie

Moim zdaniem można przyjąć generalna zasadę, że ukrytym zyskiem są wszelkie płatności dla wspólnika, które nie ustaliłyby pomiędzy sobą podmioty niepowiązane oraz takie płatności/wynagrodzenia, które odbiegają od warunków i cen rynkowych. Każdy przypadek należy jednak rozpatrywać indywidualnie, a nawet rozważyć wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową.

Zapraszamy również do przeczytania artykułu omawiającego, czym jest Estoński CIT.