Ministerstwo Finansów planuje kolejne zmiany w podatku VAT w ramach z jednej strony uproszczania zasad rozliczania podatku VAT, z drugiej zaś – walki z przestępstwami i nadużyciami podatkowymi. SLIM VAT 3 ma wejść w życie już 1 stycznia 2023 roku. Poniżej zestawienie najważniejszych planowanych zmian w podatku VAT.

Podwyższenie limitu obrotów dla małego podatnika

Od 1 stycznia 2023 r. ma zostać podwyższony limit obrotów dla małego podatnik – z 1,2 mln euro do 2 mln EUR. Przypomnijmy, że mały podatnik ma prawo do kwartalnego rozliczania VAT oraz może korzystać z tzw. metody kasowej. Metoda ta zakłada, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

  1. Z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika VAT czynnego;
  2. Z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz pozostałych podmiotów, innych niż wymienione powyżej.

Faktury korygujące i kurs walutowy

Obecnie istnieją wątpliwości, jaki kurs przeliczeniowy należy zastosować w przypadku korekty podstawy opodatkowania, gdy faktura pierwotna i korekta zostały wystawione walucie obcej. Przepisy nie zawierają regulacji w tym zakresie. Praktyką jest, że przeliczenia kwot wynikających z korekty dokonuje się według średniego kursu NBP (EBC) zastosowanego dla faktury pierwotnej.

SLIM VAT 3 ma wprowadzić jasne przepisy precyzujące, że zarówno przy korekcie zmniejszającej (in minus), jak i przy korekcie zwiększającej (in plus) stosowany będzie co do zasady kurs z faktury pierwotnej. Jeżeli np. podatnik zastosował dla świadczonej usługi kurs z 1 stycznia 2022 r., to zastosuje go również do faktury korygującej pierwotne rozliczenie.

Inaczej będzie w przypadku, gdy podatnik wystawi zbiorczą fakturę korygującą z tytułu obniżki ceny (rabatu). Wówczas nie będzie on musiał stosować pierwotnego kursu w odniesieniu do każdej z korygowanych faktur, lecz zastosuje jeden zbiorczy kurs do wszystkich korygowanych transakcji. Przeliczenia będzie się dokonywało według kursu średniego NBP (EBC) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej.

Takie same zasady będzie mógł zastosować podatnik, który otrzyma obniżki cen, a sprzedawca prześle mu zbiorczą fakturę korygującą.

Bez faktury dla transakcji WNT

SLIM VAT 3 zlikwiduje wymóg posiadania faktury przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (WNT). Obecnie podatnik (polski nabywca) może odliczyć VAT, o ile otrzyma fakturę w ciągu trzech miesięcy, licząc od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Jeśli nie jest spełniony ww. warunek, podatnik musi skorygować odliczony VAT (zmniejszyć podatek naliczony) w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.

Wiążące informacje stawkowe i akcyzowe

Po wejściu w życie SLIM VAT 3 dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej będzie wydawał zarówno wiążące informacje stawkowe – WIS (tak jak obecnie), ale też wiążące informacje akcyzowe – WIA (obecnie wydawane przez dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu), wiążące informacje taryfowe i wiążące informacje o pochodzeniu (dziś wydawane przez dyrektora IAS w Warszawie).

Zlikwidowana zostanie opłata za wniosek o wydanie WIS (40 zł).

Sankcje VAT

Sankcje VAT, czyli dodatkowe zobowiązanie podatkowe, zostaną dostosowane do wyroku TSUE z 15 kwietnia 2021 r. (sygn. C-935/19). Organ podatkowy przy wymierzaniu sankcji VAT będzie musiał uwzględnić szereg dodatkowych czynników, m.in. okoliczności powstania nieprawidłowości, czy kwotę nieprawidłowego rozliczenia VAT.

Dodatkowe zobowiązanie w VAT nie będzie ustalane w wysokości równej 15%, 20% i 30%, lecz do wysokości 15%, 20% i 30%. Bez zmian pozostanie sankcja 100%.

Proporcja odliczenia VAT

Podatnicy, prowadzący działalność opodatkowaną i zwolnioną/działalność inną niż gospodarcza, nie będą musieli uzgadniać z  naczelnikiem urzędu skarbowego proporcji odliczenia lub prognozy prewspółczynnika. Warunkiem skorzystania z uroszczenia będzie nieprzekroczenie w poprzednim roku podatkowym obrotu w wysokości 30 000 zł. Wystarczające będzie wysłanie zawiadomienia.

Zwiększona zostanie z 500 zł do 10 000 zł kwota pozwalająca na uznanie, że proporcja ustalona przez podatnika wynosi 100% (w sytuacji gdy proporcja przekroczyła u niego 98%).

Podatnik będzie mógł zrezygnować z korekty:

  1. Jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną nie przekroczy 2%,;
  2. Gdy proporcja ostateczna będzie mniejsza niż wstępna, a dodatkowy VAT naliczony niepodlegający odliczeniu wynikający z różnicy między tymi proporcjami oraz tzw. korekty wieloletniej nie przekroczy 10 000 zł.

Inne zmiany

Środki zgromadzone na rachunku VAT będzie można wykorzystywać na zapłatę innych podatków, np. handlowego, cukrowego, od małpek. Ma to poprawić płynność podatników.

Wprowadzona ma być możliwość rezygnacji z obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczenia się do wystawienia faktury rozliczeniowej, w której uwzględniona będzie cała płatność za dokonaną dostawę towarów lub świadczenia usług (łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki lub zaliczek).

Powyższe będzie ograniczone jedynie do przypadków, gdy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów/ świadczenia usług powstanie w tym samym okresie rozliczeniowym.

Rozszerzony zostanie zakres zwolnienia z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Ze zwolnienia z VAT będą korzystały także fundusze inwestycyjne z siedzibą w innych państwach Unii Europejskiej. 

Podsumowanie

Podsumowując, pakiet SLIM VAT 3 wprowadza szereg ciekawych rozwiązań, upraszczających rozliczenia VAT. Nie są to jednak zmiany rewolucyjne lecz doprecyzowujące obecne przepisy i wątpliwości podatników. Zmiany należy postrzegać w kategorii dobrych. Na ostateczny kształt przepisów trzeba jednak jeszcze trochę poczekać.

Przeczytaj też nasz poprzedni artykuł: Grupy VAT jako jeden podatnik VAT.